De koffieplant is eigenlijk een boom. Omdat koffiebessen bovenin een volgroeide boom maar moeilijk te bereiken zijn, worden de planten op struikhoogte gehouden. Een volgroeide koffieplant van 2-3 meter draagt per jaar ongeveer 5-8 kilogram koffiebessen. Daar worden 1-2 kilogram bonenkoffie uit gewonnen. Koffieplant en -vrucht hebben tijd nodig. Een boom levert een maximale opbrengst na 6 tot 8 jaar.
Koffiebonen bevatten heel wat meer zaken dan alleen coffeïne die ook van invloed zijn op de smaak van de koffie: koolhydraten, zuren, oliën, water, minerale stoffen, sporenelementen en ca. 800 aromastoffen (ca. 0,1%). De aroma´s zitten nog niet in de ruwe koffie, zij worden pas gevormd bij het branden. Gebrande koffie wordt hierdoor absoluut één van de levensmiddelen met de meeste aroma´s.
Koffieplanten zijn gevoelige gewassen en stellen hoge eisen aan hun omgeving. Zij hebben veel licht en warmte nodig, terwijl teveel zon daarentegen schadelijk is. Bovendien is regelmatig neerslag belangrijk voor de groei. Vorst kan de gehele oogst vernietigen; de planten reageren al gevoelig op temperaturen van 10 °C of lager. Landen zoals Brazilië, Kenia of India verbouwen daarom verschillende soorten.
Wie de beste bonen wil, moet hogerop. Het terrein tussen 900 en 1500 meter is meestal onbegaanbaar, de aanbouw en de oogst moeizaam. Omdat de temperaturen op deze hoogten meestal lager zijn, duurt het des te langer voordat de koffiebessen rijp zijn. Maar daar schuilt wel het geheim van de kwaliteit in: de koffie heeft meer tijd om zijn kostelijke ingrediënten te ontwikkelen. Daarom bieden koffies van hooggelegen gebieden meer aroma om van te genieten.
